Sohbet ve Özellikleri
Sohbet
Sohbet, kelime anlamı olarak “yarenlik, görüşme, konuşma, söyleşme gibi anlamlarda kullanılır. Edebi bir tür olarak sohbet ise: Güncel bir konuyu okurla konuşuyormuş gibi samimi ve anlaşılır bir üslupla ele alan yazı türüdür.
Bir yazarın gündelik yaşam, insan, sanat ve edebiyatla ilgili bir konu hakkındaki düşüncelerini, sanki karşısında okuyucular varmış da onlarla sohbet ediyormuşçasına sıcak, içten bir anlatımla dile getirdiği yazılara “sohbet” denir.
Sohbet Türünün Özellikleri
- Sohbet yazıları gazete çevresinde gelişen öğretici metinler arasında yer alır.
- Gündelik yaşamda insanı ilgilendiren hemen hemen her şey sohbetin konusu olabilir.
- Sohbet yazılarında ele alınan konu fazla derinlemesine girmeden, okuyucuyla içten bir ilişki kurarak anlatılır.
- Yazar düşüncelerini ve çevresinde gelişen olayları yorumlar. Düşüncelerini kanıtlama yoluna gitmez.
- Sohbet yazılarında samimi, senli benli bir dil kullanılır.
- Sohbet yazıları, okurda yazarla sohbet ediyormuş etkisi bırakır. Anlatımda yazar, okura doğrudan sorular sorabilir fakat okuyucudan bir cevap beklemez. Nükteli sözlerden, atasözlerinden yararlanabilir.
- Sohbet yazılarında dil ağırlıklı olarak göndergesel işlevinde kullanılırken açıklayıcı ve söyleşmeye bağlı anlatım tekniklerinden de yararlanılır.
- Açık, sade ve anlaşılır bir dil kullanıldığı için her yaştan ve eğitim seviyesinden okuyucular rahatlıkla okuyabilir.
- Kimi yazarlar bu türde yazdıklarını bir kitapta toplayarak da yayımlayabilir.
- Bu türe yazılarda öznellik ön plandadır.
- Sohbet türünde yazılara eskiden musahabe denirdi.
- Sohbet türünde Ahmet Rasim, Cenap Şahabettin, Şevket Rado, Yahya kemal, Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin, Melih Cevdet Anday, Refik Halit Karay gibi sanatçılar eser vermiştir.
Sohbet Türündeki Eserler
Şevket Rado: Eşref Saati, Hayat Böyledir, Aile Sohbetleri, İnsan Severse yaşar, Ümit Dünyası
Ahmet Rasim: Ramazan Sohbetleri, Muharrir Bu Ya
Ahmet Haşim: Gurabahane-i Laklakan, Bize Göre
Suut Kemal Yetkin: Edebiyat Söyleşileri(Konuşmaları),
Melih Cevdet Anday: Dilimiz Üzerine Söyleşiler
Refik Halit Karay: Tanıdıklarım, Bir Avuç Saçma
Nurullah Ataç: Karalama Defteri, Söyleşiler
Yahya Kemal Beyatlı: Tarih Musahabeleri
