10. SINIFLAR I. ÜNİTE KONU TARAMA TESTİ

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ses olaylarıyla ilgili bir yazım yanlışı vardır?

A) Bilmiyorum, demek ilimdendir.

B) Mantık bilmiyenin ilmine güven olmaz.

C) Ya bir yol bul ya bir yol aç ya da yoldan çekil.

D) Bilgi içinde boğulmamıza rağmen bilgi açlığı çekiyoruz.

E) Ben, bilmediğimi bildiğim için diğer insanlardan farklıyım.

2. Radloff ( ) 1866 yılında yayımladığı ilk eserinin ön sözünde Türkçe için ( ) Yeryüzündeki hiçbir dil Türkçe kadar geniş sahalara yayılmış değildir ( ) ( ) der ( )

Bu cümlede yay ayraçla belirtilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?

A) (;) (:) (.) (,) (.)   B) (:) (“) (.) (!) (.)   C) (,) (“) (”) (.) (.)

D) (,) (-) (,) (-) (.)   E) (,) (“) (.) (”) (.)

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Halk edebiyatında kullanılan dil, halkın kullandığı sade Türkçedir.

B) Divan edebiyatında Arapça-Farsça sözcük ve tamlamalar sıkça kullanılır.

C) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı halk ve divan edebiyatı olmak üzere ikiye ayrılır.

D) Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının oluşumunda Tanzimat Fermanı’nın ilanı etkili olmuştur.

E) Türk edebiyatının dönemlerinin belirlenmesinde kültürel değişim de göz önünde bulundurulmuştur.

4. Gerçek ya da gerçeğe yakın olaylar anlatılır. Geleneksel bir içeriği olan, kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılan halk edebiyatı ürünlerindendir. Genellikle aşk ve kahramanlık konularını işler. Kişilerin olağanüstü özellikleri oldukça sınırlıdır. Belirli anlatıcıları vardır. Bu kişiler genellikle meddahlardır. Nazım-nesir iç içedir. Kerem ile Aslı, Ferhat ile Şirin, Arzu ile Kamber örneklerinden birkaçıdır.

Bu parçada tanıtılan yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hikâye      B) Halk hikâyesi    C) Masal D) Destan     E) Efsane

5. Fiil kök veya gövdelerinden belirli eklerle türetilen fakat fiil özelliğini yitirerek cümle içerisinde isim, sıfat, zarf görevleriyle kullanılan kelimelere fiilimsi (eylemsi) denir.

Bu açıklamadan hareketle aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi kullanılmamıştır?

A) Bembeyaz örtüsüyle kış aylarında bir başka güzel olur Doğu Anadolu.

B) Modanın bizi cezbetmesinin nedeni güzel olana duyduğumuz hayranlıktır.

C) Unutma ki çoğa sahip olan değil, sahip olduklarının kıymetini bilen, zengindir.

D) İyi-kötü savaşlarında kötüler başlarda yenseler de sonuçta kazanan hep iyilerdir.

E) Başın dik dolaşmak ve onurlu yaşamak istiyorsan emeğinle kazanmaya çalışmalısın.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türde fiilimsiler bir arada kullanılmıştır?

A) Size göre kibar olmak için eğitim şart mıdır?

B) İnsanların size nazik davranmalarını ister misiniz?

C) Teşekkür etmek ya da özür dilemek size zor gelir mi?

D) “Merhaba” ya da “Günaydın” deme alışkanlığınız var mıdır?

E) Alışveriş merkezine girip çıkarken başkalarına yol vermek ister misiniz?

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi kullanılmıştır?

A) Bir bölük turna aktı gökten.

B) İyiliği iyiler anlar, fenalığı herkes.

C) Hareketli, canlı, kıpır kıpırdı o günler.

D) Zaman geçince her şey daha iyi anlaşılıyor.

E) Alçak insanın başının altına yastık koymamalı.

8. İslâmiyet öncesi Türk Edebiyatında, eski Türklerin ölenler için düzenledikleri …………………….. törenlerinde okunan yas şiirlerine ……………. denmiştir. Bunlar Halk edebiyatındaki ………………………… ve Klâsik edebiyattaki …………………. türlerinin ilk örnekleri sayılır.

Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Sığır-yuğ-mersiye-ağıt

B) Yuğ-sagu-ağıt-mersiye

C) Yuğ-sagu-ağıt-methiye

D) Yuğ-ağıt-sagu-sav

E) Şölen-ağıt-sagu-gazel

9. Aşağıdakilerden hangisi Karahanlılar zamanında yazılan eserlerden biri değildir?

A) Kutadgu Bilig

B) Divan-ı Hikmet

C) Atabetü’l Hakayık

D) Divanü Lügâti’t-Türk

E) Risaletü’n Nushiyye

10. Lokomotifleri tek başlarına hiç görmedim. (II) Onları katarın başında azametli, heybetli bir tavırla kâh durur kâh koşarken görürdüm. (III) İstasyonlarda rayların üzerindeki lokomotifleri çocukken bir çeşit korkuyla seyrederdim. (IV) O zamanlar lokomotifleri canlı birer yaratık olarak kabul etmiştim. (V) Kımıldar, koşar, bağırır, öfkelenir bir canavar…

 Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde sıfat-fiil kullanılmıştır?

A) I.   B) II.   C) III.    D) IV.    E) V.

12. Aşağıdakilerden hangisi sözlü edebiyatın özelliklerinden biri değildir?
A) Uyak, yarım uyaktır; cinaslardan, rediflerden yararlanılır.
B) Bu veriler anonimdir.
C) Başlangıçta söyleyeni bilinse de zamanla bu ürünler, halkın ortak malı olur.
D) Aşk, tabiat, yiğitlik konularında söylenmiştir.
E) Düz yazıyla önemli ürünler verilir.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem isim-fiil hem de sıfat-fiil kullanılmıştır?

A) Umut hatırlama, mutluluk ise bir çeşit unutma sanatıdır.

B) Fazıl Hüsnü bir gün bana: “Ben şiiri koklayarak bulurum.” demişti.

C) Kabul etmek istemediğimiz fikirlere karşı ne kuvvetli mantığımız vardır.

D) Dünyanın en önemli pazar alanları ekonomik yönden kalkınmış ülkelerdir.

E) Metafiziğin konuları, duyularımız yoluyla algılayamadığımız problemlerdir.

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül yanlış kullanılmıştır?

A) Medeniyet insana inceliği veriyor, karşılığında içtenliği alıyor.

B) Eğitim insan hayatının her safhasına yayılmış, bir süreçtir.

C) Bütün insanlar iyilik yapmaya, kötülükten kaçınmaya eğilimlidir.

D) Tek başına kimse mutlu olamaz, mutluluk ancak başkalarıyla yaşanır.

E) Filozoflar varlığı, yaşamı bir bütün olarak ele alır ve açıklamaya çalışır.

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yazım ve noktalama bakımından doğrudur?

A) Doğu-batı çatışmasının çözüldüğü noktadır bence İstanbul.

B) Unutmayalım ki sevmenin bin türlüsü vardır, sevmemenin bir!

C) Sosyal psikoloji bireyin sosyal çevre içinde ki davranışlarını inceler.

D) Bir çok huzursuzluklara rağmen ben yaşadığım devirden memnunum.

E) Seviyorum ya da seviliyorum, öyleyse varım, diyebilmektir var olmanın özü.

16. Orhun Abideleri, Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Göktürk alfabesi ile II. Göktürk Devleti Dönemi’nde dikilmiş mezar taşlarıdır. Bulundukları tarihte Türk tarihinin ilk yazılı belgeleri olarak kabul edilen kitabelerin en önemlileri Tonyukuk (716), Kül Tigin (732) ve Bilge Kağan (735) adına dikilmiştir.

Bu parçada sözü edilen ürünler Türkçenin hangi dönemine aittir?

A) İlk Türkçe       B) Ana Türkçe    C) Eski Türkçe D) Orta Türkçe    E) Yeni Türkçe

17. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi edebiyatı için söylenemez?

A) Hece ölçüsüyle söylenmiştir.

B) Nazım birimi dörtlüktür.

C) Çoğunlukla yarım uyak kullanılmıştır.

D) Ölüm, doğa güzelliği, insan sevgisi, kahramanlık gibi konular işlenmiştir

E) Şairler, son dörtlükte mahlaslarını söylemiştir.

18. – – -, anlatılması sayfalar tutacak uzun hikâyeleri dile getirir. Aşk, kahramanlık konularıyla dinî, ahlaki ve felsefi öğretilerin işlendiği bir nazım biçimidir. Kafiyesine yüzlerce, binlerce eş kelime bulmayı kaldıramayacak geniş çaplı eserler için başvurulacak tek nazım şeklidir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Kaside    B) Mesnevi   C) Gazel D) Şarkı       E) Tuyuğ

19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “da, de” bağlacının yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?

A) Şanlıurfa’ya gelenlerin mutlaka uğradıkları yerlerden biri de Balıklı Göl’dür.

B) Dinleme becerisi, belki de konuşma becerisinden çok daha önemli bir beceridir.

C) Edebiyatın bireye ve topluma hizmetle de yükümlü olduğunu söyleyebiliriz.

D) Çirkine dayanılıyor da nedense bir şeyin sonradan çirkinleştirilmesine dayanılmıyor.

E) Felsefe gibi bilimde sağlam, güçlü, dirençli, aydınlık kafalar ister.

20. Aşağıdakilerin hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiyatının bir özelliği değildir?

A) Gök Tanrı inancının etkileri görülür.

B) Dil, yabancı dillerin etkisinden oldukça uzaktır.

C) Şiirlerde nazım birimi dörtlük, ölçü hece ölçüsüdür.

D) Türkçenin bilinen ilk sözlüğü bu dönemde kaleme alınmıştır.

E) Yazılı ve sözlü edebiyat şeklinde iki koldan gelişimini sürdürmüştür.

Cevaplar:1:B 2:E 3:C 4:B 5:A 6:E 7:D 8:B 9:E 10:E 11:E 12:E 13:C 14:B 15:D 16:C 17:E 18:B 19:E 20:E