1923 – 1940 DÖNEMİ TÜRK HİKÂYECİLİĞİ
Bu dönemde Cumhuriyet heyecanı işlenmiştir. Eserlerde “halka doğru” ilkesi temel alınmıştır.
Millî Edebiyat Dönemi sanatçılarımız Cumhuriyet’in ilanından Cumhuriyet Dönemine dâhil olmuş, bu doğrultuda eserler vermeye başlamıştır.
Millî Edebiyat Döneminde ürün veren birçok yazar Cumhuriyet Dönemi’nde olgunluk dönemini yaşamıştır.
Bu dönemde pek çok sanatçı eserlerinde toplumsal konuları, Cumhuriyet değerlerini, Atatürk ilkelerini, ele almışlardır. Bazı sanatçıların ise bireyin iç dünyasını yöneldiği görülmektedir.
Dönemin öykülerinde elde edilen zaferin, yeni kurulan ülkenin, kurumların, modernleşmenin coşkusu hâkimdir.
Bu dönemde realizm akımı benimsenmiş, gözleme dayalı gerçekçilik ön planda tutulmuştur.
Sanatçılar arasında olay çevresinde gelişen hikâye türü hâkimken Sait Faik Abasıyanık ile birlikte serim, düğüm ve çözüm bölümleri belirgin olmayan durum hikâyeleri de yazılmaya başlanmıştır.
1930’larda Vakit gazetesi etrafında toplanmış bir grup genç yazar: Sadri Ertem, Kenan Hulusi, Bekir Sıtkı, Refik Ahmet ve Mehmet Asım… Halkçılığı ve köylüyü merkez alan hikayeler yazar.
Dünyada da hızla yayılan “köy” akımına katılan yazarlarımız daha önce köy hayatı görmedikleri için eserleri gerçekliği yakalayamamış ve okuyucuya da yansıtamamıştır. 1950’lerde Sebahattin Ali gibi köy hayatını yakından tanımış sanatçılar tarafından yazılan eserler popülerliğe ulaşabilmişlerdir.
1923-1940 yılları arasında öykü kitaplarını yayımlayan yazarlar:
Reşat Nuri Güntekin, Fahri Celalettin Göktulga, Ercüment Ekrem Talu, Nahit Sırrı Örik, Sadri Ertem, Sabahattin Ali, Bekir Sıtkı Kunt, Kenan Hulusi Koray, Sait Faik Abasıyanık, Osman Cemal Kaygılı, Mahmut Yesari, Ahmet Naim
Reşat Nuri Güntekin![]()
Yazı hayatına I. Dünya Savaşı sonrasında başlamıştır.
Öykülerinde daha çok evlilik, kadınların durumu, modern yaşayışın yanlış anlaşılması, dinin kötüye kullanılması, çocukların ve gençlerin eğitimi, geçim sıkıntısı gibi konuları işlemiştir.
Öyküleri:
Eski Ahbap (1919)
Gençlik ve Güzellik (1919)
Roçild Bey (1919)
Tanrı Misafiri (1927)
Leyla ile Mecnun (1928)
Sönmüş Yıldızlar (1928)
Olağan İşler (1930)
![]()
Sadri Ertem
Toplumcu roman ve hikaye yazarlarımızın ilklerindendir. 1950’den sonra gelişen toplumcu gerçekçilik anlayışına öncülük etmiştir.
Öykülerinde köylü-ağa, işçi-patron, sömüren-sömürülen ilişkilerini gözler önüne sermeye çalışmıştır.
Eserlerinde sanat kaygısı görülmez. Duygusallıktan, tasvirden ve psikolojik derinlikten uzak olduğu söylenebilir. Eserlerinde temel öge “fikir”dir.
Eserlerinde Cumhuriyet dönemini ve devrimleri benimsetmeye çalışmıştır.
- Dünya savaşı anıları da hikayelerine konu olmuştur.
Öyküleri:
Silindir Şapka Giyen Köylü
Korku
Bacayı İndir Bacayı Kaldır
Bay Virgül
Bir Şehrin Ruhu
![]()
Sabahattin Ali
Öykülerinde toplumsal konulu olanlar ağırlıktadır.
Öykülerinde köylüyü sistemli bir şekilde incelediği görülmektedir.
Ayrıca öykülerinde, işçilerin çalışma koşulları, işçilerin yaşadığı geçim zorlukları ve sosyal statüleri, patron-işçi ilişkileri işlenir.
Özellikle ilk öykülerinde duygusal, romantik konular geniş yer tutmaktadır.
Öykülerinde seçtiği insanlar ile toplumun iç dünyasını göstermeye çelışmıştır.
-
Değirmen (1935)
-
Kağnı (1936)
-
Ses (1937)
-
Kağnı – Ses (1943 – İki Kitap)
-
Yeni Dünya (1943)
-
Sırça Köşk (1947).
Sait Faik Abasıyanık:
Semaver
Sarnıç
Mahalle Kahvesi
Lüzumsuz Adam
Havada Bulut
Havuz Başı
Son Kuşlar
Alemdağ’da Var Bir Yılan
Az Şekerli
