ANI (HATIRA)

Anı, herhangi bir alanda ün yapmış, toplumun saygısını ve güvenini kazanmış bir kişinin yaşadığı veya tanık olduğu olayları gözlemlerine dayanarak anlattığı edebi bir türdür.

Anı Türünün Özellikleri:

• Anılar tarihe ışık tutar. Tek başlarına kesin belge niteliğinde olmasa da diğer belgeler ile birlikte değerlendirilebilir.
• Anılar şu anda olan olayları değil, geçmişte yaşanmış ve toplum hafızasında derin izler bırakmış olayları anlatır.
• Anılar kamuoyunu bilgilendirmek, gelecek nesillere ders vermek amacıyla yazılır.
• Anılar I. kişi ağzından anlatılır.
• Sade, yalın ve içten bir anlatım vardır.
• Olaylar  öznel bir bakış açısıyla ve anlatımla kaleme alınır.
• Anıların belgelere dayandırılarak ispatlama gibi bir mecburiyeti yoktur.

 

Türk Edebiyatında Anı:

• Türk edebiyatındaki ilk anı örneği, Köktürk Kitabeleri kabul edilir.
• Babür Şah’ın yazmış olduğu Babürname (Vakayi Babür) adlı eser anı türüne örnektir.
• Ebulgazi Bahadır Han’ın 17. yüzyılda yazdığı “Şecere-i Türk’ adlı eseri anı türündedir.

 

Tanzimat Dönemi’nde Anı:

• Ziya Paşa – Defter-i Amal,
• Ahmet Mithat Efendi – Menfa,
• Namık Kemal -Magosa Hatıraları,
• Akif Paşa – Tabsıra
• Muallim Naci – Ömer’in Çocukluğu

 

Servet-i Fünun Döneminde Anı:

• Halit Ziya Uşaklıgil – Kırk Yıl, Saray ve Ötesi, Bir Acı Hikaye,
• Hüseyin Cahit Yalçın – Edebi Hatıralar,
• Mehmet Rauf – Edebi Hatıralar

 

Milli Edebiyat Döneminde Anı:

• Ruşen Eşref Ünaydın – Atatürk’ü Özleyiş,
• Yakup Kadri Karaosmanoğlu -Gençlik ve Edebiyat Hatıraları, Zoraki Diplomat, Anamın Kitabı,
• Refik Halit Karay – İstanbul’un İç Yüzü,
• Halide Edip Adıvar – Mor Salkımlı Ev.
•  Falih Rıfkı Atay – Çankaya, Zeytindağı

 

Cumhuriyet Dönemi’nde Anı:

• Atatürk – Nutuk
• Yahya Kemal – Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebi Hatıralarım
• Yusuf Ziya Ortaç -Portreler
• Salah Birsel – Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu
• Abdülhak Şinasi Hisar – Boğaziçi Mehtapları, Geçmiş Zaman Köşkleri
• Ahmet Hamdi Tanpınar – Kerkük Anıları
• Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı) – Mavi Sürgün
• Oktay Rıfat –  Şair Dostlarım
• Yusuf Ziya Ortaç – Porteler, Bizim Yokuş
• Samet Ağaoğlu – Babamın Arkadaşları